آپاندیسیت (Appendicitis) مشکلی است که در آن آپاندیس (appendix) شما ملتهب شده و پر از چرک می شود. آپاندیس زائده‌ای کوچک و انگشتی شکل است که به ابتدای روده بزرگ که در قسمت راست وپایین شکم قرار دارد چسبیده ویا در حقیقت آویزان است. انتهای آپاندیس بسته و کور است و فقط با سوراخی به داخل روده ارتباط دارد. هرچند آپاندیس هنوز فایده شناخته شده ای ندارد، اما می تواند باعث مشکلاتی جدی شود.

درد آپاندیسیت از نواحی اطراف ناف شروع شده و به سمت ناحیه راست و پایین شکم شما حرکت می کند. درد آپاندیسیت در طول ۱۲ تا ۱۸ ساعت زیاد شده و کم کم شدید می شود. آپاندیسیت برای هرکسی ممکن است اتفاق بیافتد اما شیوع آن در سنین بین ۱۰ تا ۳۰ سالگی بیشتر می باشد. درمان معمول و استاندارد آپاندیسیت برداشت آپاندیس است.


دلایل ابتلا به آپاندیسیت

فرد زمانی دچار آپاندیسیت می شود که آپاندیس وی بوسیله مدفوع، جسم خارجی، سرطان و یا عفونت مسدود شود. بدون توجه به علت مسدود شدن، زمانی که آپاندیس مسدود می شود باکتری های درون آپاندیس شروع به تکثیر کرده و باعث التهاب، ورم و پر از چرک شدن آپاندیس می شوند و اگر بموقع آپاندیس درمان نشود، امکان پارگی و ترکیدن آن وجود دارد.


علایم و تظاهرات بالینی ابتلا به آپاندیسیت

علایم و نشانه های ابتلا به آپاندیسیت شامل:

دردی‌ که‌ از نزدیک‌ ناف‌ شروع‌ می‌شود و تدریجاً به‌ قسمت‌ تحتانی‌ شکم‌ در سمت‌ راست‌ نقل‌ مکان‌ می‌کند. درد کم‌کم‌ مداوم‌ می‌شود و از حالت‌ مبهم‌ به‌ صورت‌ کاملاً مشخص‌ در می‌آید بطوری‌ که‌ مکان‌ آن‌ دقیق‌تر توسط‌ بیمار نشان‌ _داده‌ می‌شود. درد با حرکت‌، تنفس‌ عمیق‌، سرفه‌، عطسه‌، راه‌ رفتن‌، یا لمس‌، بدتر می‌شود.

  • تهوع‌ و گاهی‌ استفراغ‌
  • یبوست‌ و ناتوانی‌ در دفع‌ گاز
  • اسهال‌ (گاهی‌)
  • تب‌ کم‌ شدت‌، که‌ پس‌ از سایر علایم‌ آغاز می‌گردد.
  • تشدید درد به‌ هنگام‌ لمس‌ ناحیه‌ تحتانی‌ شکم‌ در سمت‌ راست‌، معمولاً در نقطه‌ای‌ حدود یک‌ سوم‌ مسیر ناف‌ به‌ برجستگی‌ بالایی‌ استخوان‌ لگن‌. (توجه‌ داشته‌ باشید که‌ این‌ توصیف‌ فقط‌ زمانی‌ صدق‌ می‌کند که‌ آپاندیس‌ در جای‌ طبیعی‌ خود باشد. در بعضی‌ موارد، نوک‌ آپاندیس‌ در جای‌ دیگر واقع‌ شده‌ است‌، که‌ این‌ باعث‌ مشکل‌ شدن‌ تشخیص‌ می‌شود)
  • تورم‌ شکم‌ (در مراحل‌ انتهایی‌)
  • افزایش‌ تعداد گلبولهای‌ سفید خون‌

محل درد بسته به سن و محل قرارگیری آپاندیس شما متفاوت می باشد. کودکان و زنان باردار ممکن است، درد آپاندیسیتی در نواحی دیگر داشته باشند. زمانیکه احساس کردید که شما یا کودکتان دچار درد شدید مشکوک به آپاندیسیت شده اید حتما به پزشک و یا بیمارستان مراجعه نمایید. شکم درد شدید که نمی گذارد شما بنشینید و یا راحت باشید، نیاز به مراجعه به اورژانس دارد.


تشخیص ابتلا به آپاندیسیت

تشخیص ابتلای فرد به آپاندیسیت کمی گیج کننده است. علایم آپاندیسیت مبهم و مشابه سایر بیماری ها شامل مشکلات کیسه صفرا، عفونت مثانه و یا دستگاه ادراری، بیماری کرون، ورم معده، عفونت روده و مشکلات تخمدان باشد.آزمایشات زیر بسته به تشخیص و تجویز پزشک برای بررسی ابتلا به آپاندیسیت انجام می شوند.

- آزمایش شکم برای تشخیص التهاب

- آزمایش ادرار برای تشخیص عفونت ادراری

- بررسی راست روده

- آزمایش خون برای بررسی عفونت در بدن

- سی تی اسکن و یا سونوگرافی


درمان آپاندیسیت

درمان آپاندیسیت عموما شامل برداشتن آپاندیس ملتهب شده می شود. سایر درمان ها بسته به مشکل شما ممکن است، مورد نیاز باشد. این عمل جراحی آپاندکتومی (appendectomy) نامیده می شود. اگر آپاندیس باعث آبسه نیز شود، برای درمان ابتدا می بایست آبسه را خشک و تخلیه نمود. همچنین اگر پزشک به آپاندیسیت شدن یا نشدن شما شک داشته باشد، بازهم برای جلوگیری از خطرات احتمالی ممکن است اقدام به برداشتن آپاندیس نماید. انتخاب اینکه این جراحی بشکل لاپاروسکوپ و یا جراحی باز انجام شود به تشخیص پزشک و شرایط شما وابسته است.

بعد از ۱۲ ساعت پس از جراحی آپاندیسیت، شما می توانید برخیزید و حرکت کنید و بعد از ۲ تا ۳ هفته پس از عمل جراحی می توانید، به زندگی عادی خود بازگردید. اگر جراحی بصورت لاپاروسکوپی انجام شود، زخم کوچکتر و درمان سریع تر می باشد.

اگر بعد از عمل جراحی دچار استفراغ غیرقابل کنترل، درد زیاد در ناحیه شکمی، احساس سرگیجه و سبکی سر، خون در ادرار ، افزایش درد ، سرخی دمحل زخم، تب و یا عفونت در محل زخم شدید به پزشک خود مراجعه نمایید.


عوارض جراحی ( آپاندکتومی )

عوارض عمل آپاندکتومی چندان شایع نیست. در نزدیک به ۵ درصد بیماران عفونت زخم به وجود می آید. این مورد بیشتر در کسانی ظاهر می شود که آپاندیس پاره شده داشته باشند. چسبندگی روده ها نیز ممکن است پس از عمل جراحی به وجود آید اما در کسانی که آپاندیسیت پاره شده داشته باشند شایع تر است. بسیاری از چسبندگی ها مشکلی ایجاد نمی کنند اما در ۲ درصد موارد ممکن است سبب انسداد روده شوند.

آپاندیسیت حاد در کودکان، شایع ترین موقعیت حاد جراحی در کودکان است. سالانه ۸۰۰۰۰ کودک در امریکا مبتلا به آپاندیسیت می شوند. میزان ابتلا در کودکان زیر ۱۴ سال، ۴ در ۱۰۰۰ مورد است.

شایع ترین سن آپاندیسیت در کودکان بین ۱۸-۱۲ سالگی است.

در سنین کمتر از ۵ سال نادر( کمتر از ۵% ) و در سنین کمتر از ۳ سال بسیار نادر ( کمتر از ۱% ) است. در پسرها کمتر از دخترها و در نژاد سفید بیشتر از نژاد سیاه دیده می شود. شیوع فصلی آپاندیسیت اغلب در بهارو پاییز است. علیرغم تکنیک های رادیولوژی در تشخیص آپاندیسیت، باز هم تشخیص آن مشکل است و ۲۰% خطر پرفوراسیون وجود دارد. مورتالیتی در این بیماری نادر است.