آپاندیس چیست؟
آپاندیس زائده کوچکی است که به قسمت ابتدایی روده بزرگ یا کولون متصل شده است و در سمت راست پایین شکم قرار دارد. از آن جا که مجرای آپاندیس کوچک واز یک طرف بن بست میباشد ممکن است به‌خوبی تخلیه نشود؛ لذا انسداد ایجاد شده وبدنبال آن تکثیر باکتری‌ها همانند افزایش باکتری ها درهرنوع انسداد دیگر ، در داخل آپاندیس انجام میگیرد و منجر به تجمع چرک درآپاندیس ودردشکم شما شود.
این اندام توخالی، در ناحیه سکوم و معمولاً در ربع تحتانی سمت راست شکم قرار دارد. بااین‌حال، بسته به اینکه مشکلات رشدی غیرطبیعی از جمله چرخش ناقص روده یا هر شرایط خاص دیگری مانند بارداری یا جراحی‌های قبلی شکم وجود داشته باشد، میتواند تقریباً در هر ناحیه از شکم قرار گیرد؛ بنابراین آپاندیس تمامی افراد در یک محل قرار ندارد و در اکثر موارد می‌تواندبصورت رترو سکالر یا در پشت سکوم ( اولین بخش روده بزرگ ) ودرمواردکمتر در زیر کبد یا در داخل لگن قرار داشته باشد.به عبارتی آپاندیس هیچ دونفری مانند هم نیست ، چه از نظر شکل وچه از نظر موقعیت قرارگرفتن داخل شکم.
آپاندیسیت چیست؟
آپاندیسیت، التهاب و عفونت زائده آپاندیس است که معمولاً به‌صورت حاد ایجاد و دراکثر موارد میتواند در عرض 24 ساعت و یا حتی کمتر ، تا حد پاره شدن بداخل حفره شکمی ناشی از شدت فشار عفونت ، پیشرفت کند.
آپاندیسیت در بارداری
آپاندیسیت یکی از شایع‌ترین دلایل نیاز به جراحی در دوران بارداری است و تشخیص و تفکیک آن از علائم و تغییرات جسمی ایجاد شده در بارداری قدری مشکل است که این امر در سه ماه سوم بارداری دشوارتر هم میشود. پس به هنگام تب، اسهال، تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، خونریزی واژینال و یا احساس درد در ربع پایین سمت راست شکم (که شایع‌ترین علامت آپاندیسیت است) حتما موضوع را با پزشک زنان خود در میان بگذارید.
البته التهاب زائده آپاندیس گاهی هم به‌عنوان یک بیماری مزمن ظاهر میشود ( عفونتی مزمن درداخل آپاندیس که نه پیشرفت میکند ونه خوب میشود).
به طور کلاسیک، چرکی شدن آپاندیس درابتدا بادرد مبهم وعمومی شکمی درکل شکم و یادراطراف ناف تظاهر پیدا میکند که بعداًبا پیشرفت عفونت تدریجاً تغییر محل داده.ودر ربع تحتانی و سمت راست شکم احساس میشود.
آپاندیسیت در کودکان :
آپاندیسیت در بزرگسالان امری بسیار رایج است و در مردان بیشتر از زنان اتفاق می‌افتد (تقریباً دوبرابر).
اما برخی چنین تصور می‌کنند که این بیماری در کودکان اتفاق نمی‌افتد، درحالی‌که چنین نیست.
اگر کودک شما دچار تب ۳۸ تا ۴۰ همرابا درد شکم شد و این درد تدریجاً به سمت راست پایین شکم تغییرمحل دادکرد، فوراً به پزشک مراجعه کنید زیرا دراثر کم توجهی واستفاده سرخودی از داروهای مسکن پیشرفت نموده ودرنهایت به پاره شدن آپاندیس وانتشار عفونت به کل فضای شکمی منجر میشود.
علائم التهاب ویا چرکی شدن آپاندیس
علامت بارز عفونت آپاندیس، احساس شکم دردیست که حالت کولیکی ( کم وزیاد شدن ) داشته است – دردی در سمت راست و پایین شکم یا دردی در نزدیکی ناف که به سمت پایین حرکت میکند (که این معمولا اولین علامت است). این درد ممکن است در ابتدا مانند یک کرامپ یا گرفتگی باشد و به هنگام سرفه، عطسه یا تحرک بدتر شود ومعمولاً با بی اشتهایی وتهوع همراه هست در ادامه به سایر علائم آپاندیسیت اشاره می‌کنیم که شامل موارد زیر است:
-تهوع و استفراغ – بلافاصله پس از شروع درد شکم
-تورم شکم
-یبوست یا اسهال
-تب 38-40 درجه سانتی‌گراد
-نفخ و خارج نشدن باد شکم
علائم ترکیدن آپاندیس چیست؟
همیشه آپاندیسیت منجر به ترکیدن آن نمی‌شود اما هر چه دیرتر به پزشک مراجعه شود احتمال خطر و ترکیدن افزایش پیدا میکند.
با بروز نشانه‌های زیر هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید:
1. درد معده شدید که قبلا سابقه نداشته
آپاندیسیت معمولا همراه با درد شدید در قسمت ناف به سمت راست آغاز میشود. التهاب آپاندیس میتواند با درد هنگام قدم برداشتن، سرفه و حرکتهای تند وناگهانی اتومبیل افزایش یابد.
2. تب و لرز
به طور کل تب به معنای وجود التهاب در بدن است. اگر این تب همراه با درد معده همراه شود احتمال آپاندیسیت افزایش می‌یابد.
3. تکرر ادرار
به دلیل اینکه در بعضی افراد آپاندیس درداخل حفره لگنی ودر پایین شکم قرارگرفته وبه مثانه نزدیک است، در صورت التهاب آپاندیس و فشار به مثانه، می تواند باعث تکرر ادرار شود که در صورت همراه شدن با علائم دیگر ممکن است نشانه آپاندیسیت باشد.
4. حالت تهوع و بی اشتهایی
این علائم می تواند دلایل بسیاری بیماری ها از جمله وجود باکتری در معده باشد.
اماتقریباً درهمه موارد التهاب آپاندیس روی دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارد و منجر به حالت تهوع و استفراغ و بی اشتهایی میشود که باید حتما به پزشک مراجعه شود.
علل چرکی شدن آپاندیس
التهاب آپاندیس زمانی اتفاق می‌افتد که داخل مجرای آپاندیس مسدود و بلوکه شده باشد.
هرگونه عامل خارجی مانند هسته میوه جات ، انگل ها و توده های التهابی لنفاوی ویا بزرگ شدن سنگهای مدفوعی درداخل آپاندیس.
این بیماری ممکن است در اثر عفونت‌های مختلف ویروسی، باکتریایی و یا انگل وبدنبال تورم وبزرگ شدن غددلنفاوی درقسمت آپاندیس ایجاد شود.
مهمترین واولین روش تشخیص چرکی شدن آپاندیس (آپاندیسیت)معاینه بیمار می باشد
برای کمک به تشخیص آپاندیسیت، پزشک باید اطلاعاتی پیرامون سابقه علائم و نشانه‌های شمابگیرد و شکمتان را معاینه میکند.
آزمایش‌ها و روش‌های مورداستفاده برای تشخیص آپاندیسیت عبارت‌اند از:
معاینه فیزیکی برای ارزیابی میزان شکم درد
پزشک ممکن است فشار ملایمی بر ناحیه دردناک شکم شما وارد کند. هنگامی که این فشار به طور ناگهانی وارد میشود، درد آپاندیسیت اغلب بدتر میشود که نشان‌دهنده ملتهب بودن صفاق مجاور است.
پزشک همچنین ممکن است سفتی شکم و تمایل شما به سفت کردن عضلات شکم در پاسخ به فشار وارد شده از سمت او به آپاندیس ملتهب (گاردینگ) را بررسی کند.
گام بعدی معاینه رکتوم دیجیتال یا DRE است که این روش معاینه شامل قراردادن انگشت همراه با دستکش روغن‌کاری شده برای معاینه رکتوم پایینی شما است. زنان در سنین باروری ممکن است برای بررسی مشکلات احتمالی زنان که می‌توانند باعث درد شوند، معاینه لگنی انجام دهند.
روش‌های درمان آپاندیسیت
به طور معمول، درمان آپاندیسیت شامل جراحی برداشتن آپاندیس ملتهب است. البته برای درمان عفونت، قبل از جراحی ممکن است یک دوز آنتی‌بیوتیک برایتان تجویز شود.
جراحی برای برداشتن آپاندیس (آپاندکتومی)
آپاندکتومی به‌صورت جراحی باز و با استفاده از ایجاد یک برش شکمی به طول حدود 2 تا 4 اینچ (5 تا 10 سانتی‌متر) انجام میشود (لاپاراتومی). همچنین این جراحی را می‌توان از طریق ایجاد چند برش کوچک شکمی انجام داد (جراحی لاپاراسکوپی). در طول آپاندکتومی لاپاراسکوپی، جراح ابزارهای جراحی مخصوص و یک دوربین فیلم‌برداری را در شکم شما قرار می‌دهد تا آپاندیستان را خارج کند.
به‌طورکلی، جراحی لاپاراسکوپی، امکان بهبود سریع – با درد و جای زخم کمتر – را فراهم میکند که ممکن است گزینه مناسبی برای افراد چاق و مسن باشد، نه برای همه افراد! چراکه اگر آپاندیس شما پاره شده و عفونت به خارج از آپاندیس گسترش‌یافته باشد یا آبسه داشته باشید، ممکن است به آپاندکتومی باز نیاز پیدا کنید تا جراح به‌راحتی بتواند حفره شکمی شما را تمیز کند.
نکته: معمولابیمار یک روز پس از برداشتن آپاندیس، از بیمارستان مرخص می‌شوید.
مراقبت‌های بعد از عمل آپاندیس
پس از آپاندکتومی درمواردی که قبل از پاره شدن باشد همه طول بیش ازچندساعت بستری درمرکز درمانی ویکی یا دو روز استراحت سیر درمان ، بدون مشکل خواهد بود .ولی در صورت پارگی آپاندیس درواقع سیردرمان قابل پیش بینی نیست وانتظار می‌رود که با سپری شدن چند هفته بهبود پیدا کنید.
برای این منظور:
-چند روز اول بعد از عمل از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کنید.
-اگر آپاندکتومی شما به روش لاپاراسکوپی انجام شده است، فعالیت خود را به مدت سه تا پنج روز و اگر آپاندکتومی باز انجام داده‌اید، فعالیت‌های خود را به مدت 10 تا 14 روز محدود کنید. در مورد محدودیت‌های مربوط به ازسرگیری فعالیت‌های روزمره خود بعد از انجام عمل جراحی از تیم پزشکی خود سوال کنید.
-هنگام سرفه مراقب شکم خود باشد.
برای این منظور قبل از سرفه، خندیدن و یا انجام هر حرکتی یک بالش روی شکم خود قرار دهید و با فشردن ملایم آن روی شکم، به کاهش درد خود کمک کنید.
-در صورت موثر واقع نشدن داروهای مسکن با پزشک خود در ارتباط باشید.
-داشتن درد، استرس مضاعفی بر بدن شما وارد میکند و روند بهبودی‌تان را کند میکند. اگر با وجود مصرف داروهای ضد درد، همچنان درد داشتید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
-به هنگام احساس آمادگی، حرکت کنید.
-به‌آرامی و آن‌طور که راحت هستید فعالیت‌های خود را شروع و به‌مرور افزایش دهید. می‌توانید این کار را با پیاده‌روی‌های کوتاه‌مدت شروع کنید.
-در صورت نیاز استراحت کنید
-در دوران ریکاوری، ممکن است متوجه شوید که بیش از حد معمول احساس خواب‌آلودگی می‌کنید. راحت باشید و در صورت نیاز استراحت کنید.
-در مورد بازگشت به محل کار یا مدرسه با پزشک خود مشورت کنید.
-زمانی که احساس آمادگی کردید با اجازه تیم پزشکی خود می‌توانید به کار خود بازگردید. کودکان نیز ممکن است کمتر از یک هفته پس از جراحی بتوانند به مدرسه بازگردند. بااین‌حال، آن‌ها برای ازسرگیری فعالیت‌های سنگین خود (مانند کلاس‌های بدنسازی یا ورزش)، باید دو تا چهار هفته منتظر بمانند.
تخلیه چرک آبسه پیش از جراحی آپاندیس
اگر آپاندیس شما ترکیده باشد و در اطراف آن آبسه ایجاد شده باشد، پزشک ممکن است با قراردادن لوله‌ای از طریق پوست در داخل آبسه، آن را تخلیه کند. آپاندکتومی را می‌توان چند هفته بعد از کنترل کامل عفونت انجام داد.
توجه وتوصیه خاص :
هرگونه شکم دردی که بیش از شش ساعت طول بکشد ودلیل آن مشخص نشود ، باید به عنوان شکم حاد یا Acute Abdomen تلقی شود وبه جراح ودرصورت در دسترس نبودن جراح برای معاینه به پزشک مراجعه نماید .
دیدگاه خود را بنویسید